Waarom lezen in een andere taal zo raar aanvoelt

• Geplaatst op 22 Augustus 2022
• Door Kirstin Plante
• Geplaatst in leesplezier
• 0

Als talendocent hoop je dat jouw leerlingen met enig plezier leesboekjes gaan lezen, omdat je weet dat ze hierdoor gemakkelijk veel taalinput krijgen en een flinke woordenschat opbouwen. Maar steeds weer merk je dat het niet meevalt om leerlingen aan het lezen te krijgen en te houden. Waarom toch? 

Eén van de redenen is dat het lezen van een boek in een andere taal nogal vreemd voelt. Een beetje tegennatuurlijk, als het ware. En dat is eigenlijk niet zo gek. Lezen in een taal die je nog niet beheerst, is op twee manieren tegengesteld aan wat we gewend zijn. 

Ten eerste wordt de nieuwe taal heel anders aan je gepresenteerd dan je op school gewend bent. De taal is niet netjes georganiseerd in brokjes, lijstjes en overzichtjes, maar wordt als een doorlopende stroom aaneengeschakelde woorden over je uitgestort. Als je met je lesboek nog een beetje het gevoel hebt dat je controle hebt over de stukjes nieuwe taal, is dat met een easy reader helemaal niet meer het geval. Dat kan bij sommige leerlingen een licht gevoel van paniek veroorzaken, dat ze vervolgens proberen te bezweren door van ieder woord dat ze tegenkomen, de betekenis op te zoeken, zodat ze letterlijk kunnen vertalen wat er staat. Zo verandert ‘een verhaal lezen’ in een opzoekoefening. Niet echt iets wat het leesplezier bevordert. 

Ten tweede zijn we bij het lezen in een andere taal, ook als we lezen op ons niveau, toch stiekem altijd een beetje bezig met de taal zelf, in plaats van te focussen op het verhaal. Denk eens aan hoe je een boek, een e-mail of een tekstbericht leest in je moedertaal: tenzij er bizarre fouten instaan, ben je nooit, maar dan ook echt nooit, bezig met hoe iets geschreven is. Je leest puur en alleen om de inhoud tot je te nemen. De boodschap van de tekst in plaats van de vorm van de tekst. Om plezier te beleven aan het lezen van een verhaal, moet je echt met het verhaal bezig kunnen zijn, en niet meer met de code, de taal, de vorm.

En om dit te bereiken, moeten we niet zozeer iets leren, als wel bepaalde dingen afleren. Afleren om te focussen op de taal, afleren om steeds maar woordjes op te zoeken (waarover meer in mijn volgende post) en afleren de taal te zien als een verzameling stukjes en brokjes.  

Veel leesplezier gewenst!